Naxçıvan Muxtar Respublikası füsunkar gözəlliyi və zəngin təbii sərvətləri, müasir infrastrukturu ilə turistlərin sevimli istirahət və əyləncə məkanına çevrilib. Qədim diyarımıza səfər edən ABŞ vətəndaşı Shoaib Khalil və onun həyat yoldaşı Kashmala Khalil də bu günlərdə Naxçıvanda olub və buradan zəngin təəssüratlarla ayrılıblar.
Əslən pakistanlı olan Shoaib Khalil hava gəmilərinin elektrik sistemləri üzrə tanınmış mütəxəssisdir. Shoaib Khalil və Kashmala Khalil bu ilin may ayında ailə həyatı qurublar. Sosial şəbəkələrdə Azərbaycanla və onun Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə bağlı paylaşımları gördükdən sonra qərara gəliblər ki, evliliklərinin ilk ayında ölkəmizə səfər etsinlər. Bu məqsədlə əvvəlcə Bakı şəhərinə, sonra isə Naxçıvana gəliblər.
Shoaib Khalil “Şərq qapısı” qəzetinə müsahibəsində dedi ki, Naxçıvanda Nuh Peyğəmbərin türbəsini ziyarət edərkən bu diyarın çox qədim tarixə malik olduğu həqiqətini bir daha dərk edib: “Naxçıvanqala kimi tarixi abidə, Yusif Küseyir oğlu və Möminə xatın türbələri qədim Naxçıvanda mədəniyyətin inkişafından xəbər verir. Duzdağ Fizioterapiya Mərkəzi təbii şəfa mənbəyi, Əshabi-kəhf ziyarətgahı bəşəriyyətin inam yeri, Əlincəqala isə Azərbaycan xalqının məğlubedilməzliyinin simvoludur. Göygöl, Batabat təbii gözəlliyi ilə insanı valeh edir. Ümumilikdə, Naxçıvan qədim mədəniyyət mərkəzi, bəşəriyyətin inam yeri və məğlubedilməzlik simvoludur”.
O vurğuladı ki, muxtar respublikada yol infrastrukturu mükəmməl qurulub. Şəhər və kəndlərdə inşa olunan binalar müasir memarlıq üslubu ilə diqqəti cəlb edir. Əhalinin elektrik və təbii qazla təchizatı çox yüksək səviyyədədir. Naxçıvanın ən ucqar yaşayış məntəqələri də su, elektrik və təbii qazla təchiz olunub, burada müasir məktəb binaları, kənd mərkəzləri, həkim ambulatoriyaları tikilib. Hər bir yerdə insanların təmizliyə, səliqə-sahmana verdiyi önəm hiss olunur. Muxtar respublikanın bütün yaşayış məntəqələri çox təmiz, abad və gözəldir.
Avqustun 16-da Amerika Birləşmiş Ştatlarının ölkəmizdəki fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Örl Litzenberqerin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti muxtar respublikamıza rəsmi səfərə gəlib. Qonaqlar əvvəlcə ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin Naxçıvan şəhərindəki abidəsi önünə gül dəstəsi qoyub, dahi şəxsiyyətə ehtiramlarını bildiriblər. Daha sonra Heydər Əliyev Muzeyi ziyarət edilib, ulu öndərin həyat və fəaliyyətini əks etdirən eksponatlarla tanışlıq olub. Məlumat verilib ki, muzey Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 1999-cu il fevralın 18-də imzaladığı Sərəncam əsasında yaradılıb və 1999-cu il mayın 10-da fəaliyyətə başlayıb. Muzeydə ümummilli lider Heydər Əliyevin uşaqlıq və gənclik illərinə həsr olunmuş stendlər, onun Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri işlədiyi dövrə aid (1991-1993) şəxsi sənəd və materiallar, imzaladığı sərəncamlar, qərarlar və digər sənədlərin surətləri, həmin illərdə Azərbaycan Respublikasının müxtəlif bölgələrində yaşayan vətəndaşların müraciətləri toplanıb. Muzeyin kitabxanasında ulu öndər Heydər Əliyevin həyat və fəaliyyətini əks etdirən jurnal, albom və kitablar saxlanılır.
Naxçıvan Biznes Mərkəzinə gələn qonaqlara məlumat verilib ki, mərkəzin sərgi salonunda müəssisələrdə, ailə təsərrüfatlarında istehsal olunan müxtəlif növ və çeşiddə məhsullar, sənətkarlar tərəfindən hazırlanan əl işləri, rəsm əsərləri, xalçalar və Naxçıvan Muxtar Respublikasının istehsal müəssisələrinin xəritəsi nümayiş olunur. Vurğulanıb ki, muxtar respublikada sahibkarlığın bütün parametrlər üzrə inkişafı yerli istehsalın həcminin artmasına və xarici ticarət əlaqələrinin genişlənməsinə töhfə verib, ixracyönümlü məhsul istehsalına nail olunub. Hazırda muxtar respublikada 384 növdə məhsul istehsal olunur, 350 növdə məhsula olan tələbat isə tamamilə yerli istehsal hesabına ödənilir. Təqdirəlayiq haldır ki, dünyanın 72 ölkəsi ilə ticarət əlaqələri olan muxtar respublikada 11 ildir ki, xarici ticarət əlaqələrində müsbət saldo qeydə alınır ki, bu da sahibkarlığa dövlət qayğısının bəhrəsidir.
Hindistanlı iş adamı Debarçan Bisvas 15-17 sentyabr tarixlərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında səfərdə olub. O, ölkəsinə qayıtdıqdan sonra muxtar respublika ilə bağlı təəssüratlarını qələmə alıb. Həmin yazını təqdim edirik:
Ailəmlə zaman keçirmək üçün Hindistana getmədən öncə, Dubayda olduğum son bir ay ərzində Qafqazda bir neçə həftə zaman keçirmək qərarına gəldim. Azərbaycana səfər planlaşdırarkən tək bildiyim şəhər Bakı idi. Ancaq mənim maraq dairəm son dövrlərdə muxtar bölgələr olmuşdu. Araşdırma edərkən Naxçıvan Muxtar Respublikası diqqətimi daha çox çəkdi. Zamanımın az olmasına baxmayaraq, Naxçıvana səyahət etməyə qərar verdim. Mənim üçün Bakıdan Naxçıvana bilet almaq və otel rezervasiya saytlarından biri vasitəsilə “Təbriz” otelində yer sifariş etmək çox asan oldu.
Haradasa, gecə saat 1-də Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanına endik. İngilis dilini bilən gənc oğlan otelə getmək üçün taksi xidmətini təklif etdi. 15 dəqiqə uzaqlıqdakı şəhər mərkəzinə getməyə cəmi 5 manat xərclədim. Hindistandan bu torpaqları ziyarət etmək məqsədilə gəlmiş insana yerli sakinlərin göstərdiyi diqqət mənə çox təsir etdi.
Ukrayna Respublikasının ölkəmizdəki fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Vladislav Kanevski muxtar respublikamıza səfəri çərçivəsində əvvəlcə ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin Naxçıvan şəhərinin baş meydanında əzəmətlə ucalan abidəsi önünə gül dəstəsi qoyub, ulu öndərin xatirəsini dərin ehtiramla yad edib, Heydər Əliyev Muzeyində olub.
Diplomat səfər çərçivəsində muxtar respublikanın istehsal potensialı və səhiyyə turizmi ilə də yaxından maraqlanıb, tarixi-mədəni abidələrini ziyarət edib.
Ukrayna Respublikasının ölkəmizdəki fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Vladislav Kanevski “Şərq qapısı” qəzetinə müsahibəsində səfərinin məqsədi barədə danışıb, Naxçıvanla bağlı təəssüratlarını bölüşüb:
– İlk olaraq onu deyim ki, Naxçıvana ilk səfərim bu qədim diyar barədə yaddaşımda dərin təəssüratlar yaratdı. Keçirdiyim görüşlər zamanı aydın oldu ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə iqtisadiyyat, turizm, mədəniyyət sahələri üzrə geniş əməkdaşlıq etmək üçün böyük potensial imkanlar mövcuddur. Təbii ki, Naxçıvana konkret təkliflərlə gəlmişəm. Bunlardan ən vacibi Ukrayna Respublikasının perspektivli bir əyaləti ilə Naxçıvan Muxtar Respublikası arasında regionlararası əməkdaşlıq əlaqələri qurmaqdır.
Qısa zaman ərzində gəzib gördüyüm yerlərdə qarşılaşdığım şərait, yaradılan imkanlar gələcək əməkdaşlığımızın daha da perspektivli olacağını deməyə əsas verir. İlkin mərhələdə rəsmi əlaqələri gücləndirib, sonra isə konkret layihələri reallaşdırmağı nəzərdə tuturuq. Naxçıvanla tanış olmağımız üçün bizə yaradılan gözəl şəraitə görə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədrinə öz dərin minnətdarlığımı bildirirəm.
Fevralın 28-də İran İslam Respublikasının Maku Azad Ticarət və Sənaye Zonasının icraçı direktoru Qulamrza Süleymaninin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti “Əshabi-Kəhf Ziyarətgahı” Dini-Mədəni Abidə Kompleksində və Duzdağ Fizioterapiya Mərkəzində olublar.
Qonaqlara Əshabi-Kəhfin sirli tarixi haqqında məlumat verilib, Duzdağ Fizioterapiya Mərkəzinin fəaliyyətindən bəhs olunub.
* * *
İran İslam Respublikasının Maku Azad Ticarət və Sənaye Zonasının icraçı direktorunun mədəniyyət və turizm üzrə müavini Hüseyn Həmzəli “Şərq qapısı” qəzetinə müsahibəsində deyib: “Azərbaycanda və onun ayrılmaz tərkib hissəsi olan Naxçıvan Muxtar Respublikasında bütün sahələrdə – iqtisadi, turizm, mədəniyyət, idman və digərlərində müşahidə olunan inkişaf bizi çox sevindirir.
Ordubad rayonunun Azadkənd kəndində həyata keçirilməsi planlaşdırılan layihə su və suvarma sistemlərinin təchizatı layihəsidir. Altı ay ərzində başa çatdırılması nəzərdə tutulan belə layihələrin gələcəkdə də davam etdirilməsi planlaşdırılır.
Bu sözləri “Şərq qapısı” qəzetinə müsahibəsində Yaponiyanın Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Teruyuki Katori deyib.
“Naxçıvan iqtisadi baxımdan azad və öz iqtisadi inkişafını təmin edən bir diyardır. Naxçıvan Muxtar Respublikası kənd təsərrüfatı və turizm sahəsində böyük potensiala malikdir”, – deyən səfir vurğulayıb ki, biz bu sahələrin inkişaf etdirilməsi istiqamətində dəstək göstərməyə həmişə hazırıq.
Naxçıvan haqqında təəssüratlarını bizimlə bölüşən səfir deyib:
– Naxçıvanın təmiz havası, gözəl təbiəti vardır. Bu diyarın dağlarla əhatə olunması ona xüsusi gözəllik verir. Bu da Naxçıvanda turizmin inkişafına təkan verə biləcək mühüm amillərdəndir.
Nail ƏSGƏROV